Khải hoàn môn Narva

Khải hoàn Môn Narva vốn được xây dựng để kỷ niệm cuộc chiến tranh vào năm 1812. Một cổng khải hoàn bằng gỗ trước đây, được thiết kế theo đồ án của kiến trúc sư theo trường phái kinh điển nổi tiếng người Ý tên là Dzhakomo Quarenghi. Ngoài ra Quarenghi còn xây dựng cả sảnh đường hòa nhạc (1782-88), cung điện Alexander ở Pushkin (1792-1800), và học viện Smolny (1806-08) ở St. Petersburg. Khải hoàn Môn Narva, vốn được dựng lriêng biệt trên quốc lộ Narva, để chào đón các chiến sĩ Nga quay trở về từ nước ngoài sau khi họ đã đánh bại Napoleon. Cánh cổng này nằm ở khoảng giữa quảng trường Ploshchad Stachek và con kênh đào Obvodny.

Trong những năm 1820, Vasily Stasov , một kiến trúc sư nổi tiếng của Nga, đã dỡ bỏ cánh cổng bằng gỗ đã xiêu vẹo của Quarenghi, và xây dựng lại, và vẫn giữ lại tính chất của nó theo như kết cấu nguyên bản của Quarenghi. Một địa điểm khác đã được chọn, để xây dựng khải hoàn môn của Stasov trên đường Peterhof gần cây cầu bắc qua sông Tarakanovka. Từ đó con sông này bị lấp kín. Vào ngày 26 tháng 8 năm 1827, ngày kỷ niệm lần thứ 15 năm trận đánh Borodino, trên địa điểm này, mặt đất đã được khởi công để xây dựng công trình Khải hoàn Môn mới, trước sự hiển diện của các quan chức, binh sĩ và các cựu chiến binh trong cuộc chiến năm 1812.

Tuy nhiên, công trình xây dựng khải hoàn môn mới này, về cơ bản thì đến những năm 1830 mới được bắt đầu khởi công, sau nhiều cuộc tranh luận kéo dài, người ta bàn luận về những vật liệu cần được sử dụng để xây dựng mặt tiền của khu cổng mới này. Sau đó, Stasov đã đề xuất xây dựng cổng bằng gạch và dùng những tấm đồng để ốp cho mặt tiền. Ý tưởng này của ông cũng là một sáng kiến đổi mới trong ngành xây dựng ở Nga, cũng như ở trên toàn tây Âu vào thời kỳ đó. Những tấm đồng được ốp trước mặt tiền, các chi tiết trạm khắc và trang trí bằng đồng trên khu cổng, đều do các phân xưởng của địa phương chế tạo. Công trình xây dựng được hoàn thành vào cuối năm 1833, nhưng một năm sau đó nó mới chính thức được mở cửa, tức là ngày 17 tháng 8 năm 1834.
Stasov đã rất chú tâm vào công trình khải hoàn môn này về tính chất lịch sử vĩ đại – đó là một chiến thắng rực rỡ của người Nga trước Napoleon trong cuộc chiến năm 1812 – ông cũng là bậc thầy về trang trí và điêu khắc cho toàn bộ công trình này.

Trên nóc của khải hoàn môn, có một cỗ xe chiến thắng hùng vĩ do sáu con ngựa Pony đang kéo đi. Cỗ xe và những con ngựa được gò bằng đồng, do nhà điêu khắc Peter Klodt của Nga chế tác. Một người phụ nữ dũng mãnh và duyên dáng, đang dang tay cầm vòng vòng nguyệt quế chiến thắng đứng trên cỗ xe ngựa, là do Stepan Pimenov, một nhà điêu khắc của Nga chế tác.

Các hình tượng hoa mỹ lộng lẫy được gắn trên các cột khải hoàn môn, là do hai nhà điêu khắc của Nga tên là M. Krilov và N. Tokarev hoàn thành.

Hai pho tượng chiến Nga cổ đại phía trước, được gò bằng đồng do Pimenov và V. Demut-Malinovskiy chế tác. I. Leppe đã tạo nên hình ảnh người phụ nữ có cánh trên khải hoàn môn, đó là một sự nhân cách hóa của niềm vinh quang.

Các kế hoạch nhằm thành lập một nhà bảo tàng nằm trong một căn phòng phía trên khải hoàn môn, để ghi nhớ chiến thắng năm 1812 trước Napoleon, đến nay vẫn chưa được thực hiện,

Trong thế chiến hai, toàn bộ khải hoàn môn bị hư hại nghiêm trọng, nhưng sau đó nó được phục hồi rất triệt để và cẩn trọng vào năm 1951.