Nga - Mỹ kí hiệp ước cắt giảm vũ khí hạt nhân

Hôm nay trong một cung điện lộng lẫy của Czech, hai tổng thống Nga và Mỹ đã ghi tên mình vào lịch sử bằng việc ký hiệp ước cắt giảm vũ khí hạt nhân chiến lược.

Hai nhà lãnh đạo thông qua văn bản thay cho Hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược (START 1) vốn hết hạn hồi tháng 12/2009. Hiệp ước mới này cần được thượng viện Mỹ và quốc hội Nga thông qua trước khi có hiệu lực.

Theo hiệp ước này, hai nước Mỹ và Nga đồng ý giảm số lượng đầu đạn hạt nhân của mỗi bên xuống còn 1.550 trong vòng 7 năm tới. Đây là thông điệp chứng tỏ cho thế giới thấy rằng hai cường quốc - vốn sở hữu tới 90% lượng vũ khí hạt nhân trên toàn cầu - nghiêm túc trong nỗ lực giải trừ vũ khí, AP bình luận.

Kết quả này đạt được sau hàng loạt cuộc thảo luận căng thẳng giữa các quan chức đôi bên. Ngoài việc giảm khoảng một phần ba số đầu đạn hạt nhân chiến lược, mỗi bên cũng cắt giảm một nửa số tên lửa, tàu ngầm và máy bay chiến đấu có thể mang các đầu đạn.

Đây là một trong những văn bản thỏa thuận quan trọng nhất giữa hai cường quốc cựu thù thời Chiến tranh Lạnh, kể từ đó đến nay.

Hàng nghìn cảnh sát đang được tăng cường tại Prague để đảm bảo an ninh cho cuộc gặp thượng đỉnh Nga - Mỹ này. Telegraph cho hay Obama sẽ gặp riêng Medvedev trước lễ ký. Hai nhà lãnh đạo bàn về các vấn đề quốc tế nổi cộm, như chương trình hạt nhân của Iran.

Chương trình nghị sự có thể gồm cả hệ thống lá chắn tên lửa của Mỹ, điểm tranh cãi giữa hai cường quốc này kể từ thời cựu tổng thống Mỹ George W. Bush. Trước đó, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov dọa sẽ rút khỏi hiệp ước START 2 nếu Mỹ lên kế hoạch lập lá chắn tên lửa đe dọa đến Nga.

Ông chủ Nhà Trắng từng ra cam kết Mỹ muốn "một thế giới không vũ khí hạt nhân" tại Prague hồi tháng 4 năm ngoái. Để thực hiện cam kết, ông đã thảo luận với Tổng thống Nga Medvedev về kế hoạch giảm mạnh kho vũ khí hạt nhân của hai nước.

Cách đây hai ngày, chính phủ Mỹ đã công bố học thuyết hạt nhân mới, trong đó thu hẹp những tình huống mà Mỹ có thể sử dụng vũ khí tiến công chiến lược. "Lần đầu tiên, hạn chế phổ biến vũ khí hạt nhân và khủng bố hạt nhân đang là nhiệm vụ hàng đầu trong chương trình nghị sự về hạt nhân của Mỹ", USA Today trích lời Obama khi nói về chiến lược mới của Mỹ.

Văn bản được ký hôm nay sẽ thay thế cho Hiệp ước START-1 được ký năm 1991 giữa Liên Xô và Mỹ, theo đó mỗi bên sẽ giảm số đầu đạn hạt nhân xuống còn 6.000 và số máy bay ném bom chiến lược xuống dưới 1.600.

Cuối ngày hôm nay, Obama sẽ gặp 11 nhà lãnh đạo của các nước Trung và Đông Âu. CNN dẫn lời các nhà ngoại giao Czech cho biết cuộc gặp đó nhằm trấn an những quốc gia từng thuộc Liên Xô rằng mối quan hệ đang tiến triển giữa Mỹ và Nga không làm giảm sự ủng hộ mà Washington dành cho họ.