"Xe tam mã" - Kostroma

Nếu bạn đi thăm những vùng Nga thân thương, xin hãy sắp xếp hành trang giành cho cuộc du hành về phía đông-bắc Moksva, tới vùng Kostroma. Đất đai Kostroma lâu đời, những dải rừng đẹp đến kinh ngạc, luôn được ngợi ca trong bao tác phẩm văn học, hội họa, âm nhạc Nga cổ điển. Lịch sử của vùng Kostroma nhiều kịch tính và tràn đầy những sự kiện giầu ý nghĩa đối với nước Nga.

Mat-xcơ-va và Kostroma chia cách bởi 372km. Trên thực tế, đây là những thành phố đồng trang lứa, cùng sinh ra trong thế kỷ 12. Và hai thành phố còn có cùng một người tạo lập, là Công tước Iuri Đolgoruki. Theo lệnh của Công tước, Kostroma được xây dựng như là một thành thị — pháo đài, nằm bên tả ngạn sông Volga. Mà như ai cũng rõ, ngay từ thời xa xưa dọc theo dòng Volga đã là con đường thương thủy nối miền Tây Âu và Baltic với phương Đông. Chính vì thế, Kostroma đã nhanh chóng có được một sức nặng kinh tế nghiêm chỉnh. Tại đây xuất hiện nhiều thợ thuyền và thương nhân, lưu thông ra nước ngoài những mặt hàng vải lanh, đồ da, lông thú, gỗ, nhựa thông, bơ…

Trong thế kỷ 18, thời vương triều của Nữ hoàng Ekaterina Đệ nhị, tại Kostroma đã mọc lên một quần thể kiến trúc to lớn và đẹp đẽ lạ thường, tạo thành một thương phố. Nhân đây xin nói thêm, những dãy nhà một tầng kéo dài với những ô cửa sơn trắng tinh vẫn còn được bảo quản tuyệt hảo cho đến ngày nay, và vẫn như xưa, ở đây sôi động cảnh bán mua. Nhưng cũng không hiếm khi những rộn ràng thương mại tạm ngừng nghỉ, để nhường chỗ cho… nghệ thuật. Tề tựu về đây, là những nhà điện ảnh, để dựng những bộ phim lịch sử. Chẳng hạn, đạo diễn Nga nổi tiếng Elđar Ryazanov đã dựng tại đây bộ phim “Cô gái không có của hồi môn”, dựa theo vở kịch của tác gia cổ điển thế kỷ 19 Alecsandr Ostrovski. Mà chính các chi tiết của vở kịch này cũng vẫn thấy được ở Kostroma. Cho đến nay, bên vách đứng của dòng Volga, vẫn còn căn nhà nhỏ mái tròn không tường với những cột trụ màu trắng, tiếng Nga gọi là besetka, nơi mà tương truyền, nữ nhân vật chính của vở kịch xưa kia thường hay ra đứng, lặng ngắm nhìn dòng sông nước chảy xuôi…

Những bức tường thành im lặng của tu viện Ipatevski nổi tiếng còn ghi nhớ cả những sự kiện xa xưa hơn nữa. Tại đây Sa hoàng Mikhail Romanov đã đăng quang, là vị đế vương đầu tiên của dòng họ Romanov, trị vì ở nước Nga cho đến tận Cách mạng tháng Hai 1917.

Còn trước đó không lâu, vào năm 1613, người nông dân Kostroma tên là Ivan Susanhin đã thực sự cứu nguy cho vị Thiếu vương của nước Nga, cũng như cứu chính đồng đất Nga khỏi bọn ngoại xâm Balan. Ivan Susanhin đã lừa đội quân thù nghịch vào trong rừng dày, khiến chúng chẳng thấy đường ra. Bọn xâm lược ngoại bang đã xử giảo một cách man rợ người nông dân Nga yêu nước, nhưng chính chúng cũng bị diệt vong. Xin nói thêm, ngay hiện nay, những cánh rừng chiếm hơn một nửa diện tích của Kostroma vẫn rất rậm rạp và dày đặc. Nếu ai đó không phải dân địa phương mà lạc vào, thì kiếm đường ra thật là chuyện cực kỳ phức tạp khó khăn. Chiến công của người nông dân Kostroma xả thân quên mình vì đất nước, đã là nguồn cảm hứng sáng tạo thiêng liêng, để nhà sọan nhạc cổ điển Nga thế kỷ 19 Mikhail Glinka viết nên vở opera lừng danh nhan đề “Phụng sự Sa hoàng”. Và vở opera này, đã hai thế kỷ nay là tấm danh thiếp của nền nghệ thuật âm nhạc Nga.

Hôm nay, miền Kostroma là vùng đất phát triển cả về công nghiệp và nông nghiệp. Tại đây, làm ra các máy kéo sợi, máy xúc, máy ủi đất, máy chế biến gỗ và máy cán thép. Tại đây, trên những bãi chăn của nông trường “Karavaevo” sinh sản giống bò sữa tuyệt vời, hàng năm mỗi con cho đến 5 nghìn kg sữa là thường, còn đôi khi có con bò lập kỷ lục lạ kỳ, cho đến 14 nghìn kg sữa một năm.

Trong vùng, cũng có cả những ngành chăn nuôi khá đặc biệt, chẳng hạn như trang trại Sumarovskaya, chăn nuôi… nai. Trang trại đã tích lũy được khối kinh nghiệm thực sự đáng nể, về chăn nuôi và nhân giống những con thú có bộ sừng gạc nghênh ngang này. Ngoài ra, trại chăn nuôi Sumarovskaya còn là nơi cung cấp loại sữa nai, có đặc tính chữa bệnh, cùng điều trị bệnh tật và trong những nghiên cứu khoa học y tế.

Kostroma chiếm vị trí thứ ba toàn Nga về khối lượng sản phẩm kim hoàn. Không phải bỗng dưng mà ở đây, vào mùa hè hàng năm, đều có Liên hoan Quốc tê theo chủ đề “Vòng vàng Nga”. Nghề kim hoàn xuất hiện trong vùng này từ hồi thế kỷ 9, tại một làng nhỏ tên là thôn “Krasnoe-trên Volga”. Trong tiếng Nga cổ, từ “krasnưi” có nghĩa là “đẹp”. Rõ ràng chẳng thể nghĩ ra tên gọi nào hợp hơn cho trung tâm này của nghệ thuật kim hoàn. Ngay từ thế kỷ 11 những chiếc khuyên tai và vòng nhẫn của làng Krasnoe đã rất nổi danh trong toàn xứ Nga và được đánh giá cao ở nước ngoài.

Hồ Chukhloma của vùng Kostroma là địa điểm nổi tiếng về nuôi thả giống cá diếc vàng để xuất khẩu. Những người mê đánh cá sẵn lòng đổi bất cứ thứ gì, để được có 10 ngày nghỉ giong thuyền thăm thú và câu cá trên hồ nước cả. Đây cũng là một trong những điểm du lịch của Nga.

Mà nói chung, đối với du lịch, nghỉ ngơi và chữa bệnh, thì nơi này đúng là chốn bồng lai. Cũng xứng đáng để cách đây chưa lâu, đã khai trương khu bảo tồn thiên nhiên “Rừng Kologriv”, là đề án chung của Nga và Hà Lan. Mặc dù khai thác lâm sản là một trong những ngành chính của nền kinh tế Kostroma, nhưng riêng trong khu bảo tồn này, thì chặt cây là việc bị nghiêm cấm. Và nhờ vậy, ở đây có những cây đại thụ, tuổi tác đã đến hơn 400 năm, chu vi thân cây đến hơn 1 mét. Rừng Kologriv là taiga thực sự, nơi có thể gặp những cỏ cây thảo mộc Sibiri và Viễn Đông, rất cổ đối với phần châu Âu của nước Nga.

Còn nếu bạn muốn an dưỡng và trị bệnh, thì đã sẵn có những dịch vụ suối nước khoáng của thành phố cổ kính Soligalich. Cơ sở này nổi tiếng từ thế kỷ 19, chẳng kém gì những khu nước khoáng ở miền núi Kavkaz. Thêm nữa, những bàn tay khéo léo của người Soligalich còn làm ra những đôi ủng đông Nga cổ truyền, những đôi valenki độc đáo, được ưa chuộng cả ở Nga lẫn ở nước ngoài.

Và hiển nhiên, các vị khách của vùng Kostroma nhất định sẽ được mời đến thăm bảo tàng “Shelưkovo”, nhân danh văn hào kiêm kịch tác gia Alecsandr Ostrorovski. Trong văn học Nga, Ostrovski và Shelưkovo luôn gắn liền với nhau, giống như Pushkin và Mikhailovskoe, Tolsstoi và Yasnaya Polyana… Văn hào Ostrorovski đã có những dòng tràn đầy hứng khởi về đồng quê Kostroma: “Bất kể nơi này là phương Bắc, ở đây lúa mì và mọi thứ quả cây luôn chín vào đúng vụ, thậm chí trời giông gió ở đây cũng đẹp hơn là trên dẫy Alpơ…”.

Mà bạn biết không, Kostroma còn là địa chỉ cư trú ước lệ của nàng Bạch Tuyết, nhân vật không thể thiếu trong lễ hội Năm Mới ở nước Nga…